ضمایر مفعولی مستقیم و غیرمستقیم در زبان فرانسه | درس 25 سطح B1
در زبان فرانسه، وقتی بخواهیم اسم مفعول جمله (مثلاً: کتاب، او، آن‌ها) را تکرار نکنیم، از ضمایر مفعولی استفاده می‌کنیم. این ضمایر در دو دسته قرار می‌گیرند:
- ضمایر مفعولی مستقیم (COD – Complément d’objet direct)
- ضمایر مفعولی غیرمستقیم (COI – Complément d’objet indirect)
🟢 بخش اول: ضمیر مفعولی مستقیم (COD)
✅ چه زمانی از COD استفاده می‌کنیم؟
وقتی فعل مستقیماً روی مفعول عمل کند، یعنی بدون حرف اضافه (مثل à یا pour)، آن مفعول مستقیم است.
✅ مثال:
- Je vois le film. → Je le vois.
(من فیلم را می‌بینم → من آن را می‌بینم.) - Elle invite ses amis. → Elle les invite.
(او دوستانش را دعوت می‌کند → او آن‌ها را دعوت می‌کند.)
✅ جدول ضمایر مفعولی مستقیم (COD)
| ضمیر فاعلی | ضمیر مفعولی مستقیم | معنی فارسی |
|---|---|---|
| je | me (m’) | مرا / من را |
| tu | te (t’) | تو را |
| il/elle/on | le / la (l’) | او را / آن را |
| nous | nous | ما را |
| vous | vous | شما را |
| ils/elles | les | آن‌ها را |
🟡 بخش دوم: ضمیر مفعولی غیرمستقیم (COI)
✅ چه زمانی از COI استفاده می‌کنیم؟
وقتی فعل نیاز به حرف اضافه (معمولاً “à”) برای وصل شدن به مفعول داشته باشد، آن مفعول غیرمستقیم است.
✅ مثال:
- Je parle à Paul. → Je lui parle.
(با پل صحبت می‌کنم → با او صحبت می‌کنم.) - Nous écrivons à nos amis. → Nous leur écrivons.
(برای دوستان‌مان می‌نویسیم → به آن‌ها می‌نویسیم.)
✅ جدول ضمایر مفعولی غیرمستقیم (COI)
| ضمیر فاعلی | ضمیر مفعولی غیرمستقیم | معنی فارسی |
|---|---|---|
| je | me (m’) | به من |
| tu | te (t’) | به تو |
| il/elle | lui | به او |
| nous | nous | به ما |
| vous | vous | به شما |
| ils/elles | leur | به آن‌ها |
🔁 مقایسه COD و COI با یک مثال مشابه:
| جمله اصلی | با COD یا COI | نوع ضمیر |
|---|---|---|
| J’aime Marie. | Je **l’**aime. | COD |
| Je téléphone à Marie. | Je lui téléphone. | COI |
🧭 محل قرارگیری ضمیر در جمله
ضمایر مفعولی معمولاً قبل از فعل صرف‌شده می‌آیند:
- Tu le vois ?
(او را می‌بینی؟) - Elle lui parle tous les jours.
(هر روز با او صحبت می‌کند.)
در زمان‌های مرکب مانند passé composé نیز قبل از فعل کمکی می‌آید:
- Je l’ai vu hier.
(دیروز او را دیدم.)
🔺 نکته: تطابق اسم مفعول با COD در passé composé
اگر COD قبل از فعل بیاید، در passé composé، اسم مفعول با جنس و تعداد COD تطبیق پیدا می‌کند.
✅ مثال:
- Marie ? Je l’ai vue hier. (مونث → +e)
- Les lettres ? Je les ai écrites. (جمع مونث → +es)
🟢 افعالی که COD یا COI می‌گیرند
✅ افعالی که COD می‌گیرند:
| فعل فرانسه | معنی فارسی |
|---|---|
| voir | دیدن |
| inviter | دعوت کردن |
| aimer | دوست داشتن |
| connaître | شناختن |
| écouter | گوش دادن |
| regarder | تماشا کردن |
✅ افعالی که COI می‌گیرند (با à):
| فعل فرانسه | معنی فارسی |
|---|---|
| parler à | صحبت کردن با |
| répondre à | پاسخ دادن به |
| écrire à | نوشتن به |
| téléphoner à | تلفن زدن به |
| demander à | درخواست کردن از |
🧠 تمرین‌های پیشنهادی
تمرین ۱: جایگزین کنید
اسم مفعول را با ضمیر مناسب جایگزین کنید.
- Tu vois le professeur ?
- Elle parle à sa mère ?
- Nous invitons nos amis ?
- Il téléphone à son frère ?
- Je regarde le film.
پاسخ‌ها:
- Tu le vois ?
- Elle lui parle ?
- Nous les invitons ?
- Il lui téléphone ?
- Je le regarde.
تمرین ۲: ترجمه کنید
- من آن‌ها را می‌شناسم.
- تو به او (مونث) تلفن می‌زنی؟
- ما شما را دیدیم.
- او (مذکر) با من صحبت نکرد.
- من برایشان نوشتم.
پاسخ پیشنهادی:
- Je les connais.
- Tu lui téléphones ?
- Nous vous avons vus.
- Il ne m’a pas parlé.
- Je leur ai écrit.
🧩 گفت‌وگوی نمونه
A : Tu connais Céline ?
B : Oui, je la connais très bien.
A : Tu lui as écrit ?
B : Oui, je lui ai envoyé un message hier.
📌 جمع‌بندی
در این درس یاد گرفتیم:
✔ تفاوت ضمایر مفعولی مستقیم (COD) و غیرمستقیم (COI)
✔ جدول و محل قرارگیری آن‌ها در جمله
✔ تطابق اسم مفعول با COD در passé composé
✔ افعال متداولی که COD یا COI می‌گیرند
✔ تمرین‌های کاربردی برای تثبیت ساختارها
استفاده صحیح از این ضمایر به شما کمک می‌کند تا جملات خود را روان‌تر، طبیعی‌تر و کمتر تکراری بسازید – مهارتی کلیدی در سطوح میانی زبان فرانسه.